10) Dijital Dönüşüm ve Medya

Faslın Kapsamı

Fasıl 10, Bilgi Toplumu ve Medya olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır.

Bilgi Toplumu alanındaki müktesebatın amacı, elektronik haberleşme hizmet ve şebekelerinde serbestleşmenin sağlanarak, tek pazarın etkili bir şekilde işlemesinin önündeki engellerin ortadan kaldırılması ve evrensel anlamda mevcut olacak modern hizmetlerin oluşturulmasıdır.

Faslın diğer ana bileşeni olan medya alanındaki müktesebatın amacı ise, görsel işitsel medya hizmetlerinin Avrupa Birliği (AB) içinde serbest dolaşımının sağlanmasıdır.

AB dijital ekonominin fırsatlarından faydalanabilmek için 2000’li yılların başlarında Lizbon Stratejisi’nin bilgi toplumu hedefiyle başlayan ve sonrasında Avrupa 2020 Stratejisi kapsamında dijital gündem hedefine dönüşen bir sürece girmiştir.

2014 - 2019 dönemi için AB Komisyonu’nun 10 önceliği arasında yer alan "Dijital Tek Pazar" oluşturma hedefi doğrultusundaki çalışmalar İletişim Ağları, İçerik ve Teknoloji Genel Müdürlüğü koordinasyonunda başlatılmıştır.

2019-2024 döneminde ise AB Komisyonu 6 öncelik belirlemiş ve AB’nin dijital stratejisi olarak kabul edilen Dijital Çağa Uygun Bir Avrupa başlığı ile dijital dönüşüme büyük ivme kazandırmıştır. Bu öncelik altında yer alan, “Avrupa’nın Dijital Geleceğini Şekillendirme” sütunu; AB’nin dijital dönüşümünün insanları öncelemesi ve iş dünyası için yeni fırsatlar sunması ilkeleri ile dijital çözümlerin iklim değişikliği ile mücadeleye ve yeşil dönüşüme katkı sağlaması hedeflerinden hareket eder. Diğer sütun olan “Avrupa’nın Dijital 10 Yılı” ise, 2030 senesine kadar Avrupa’nın dijital dönüşümünü tamamlayarak Avrupa’yı insan-merkezli, sürdürülebilir ve daha müreffeh bir dijital geleceğe taşımayı amaçlar.

AB dijital dönüşüm hedeflerine ulaşmak için eşzamanlı olarak çok sayıda yasal düzenleme yapmıştır. Bunların en önde gelenleri; Dijital Piyasalar Yasası, Dijital Hizmetler Yasası, Yapay Zekâ Yasası, Veri Yönetişim Yasası ile Sibergüvenlik Yasası’dır. Bunların yanı sıra, AB yine çok sayıda strateji ve yol haritası niteliğinde belge yayımlayarak dijital dönüşüme yön vermeye çalışmaktadır.

Bilgi Toplumu ve Medya Faslı, 19 Aralık 2008 tarihinde Fransa’nın AB Dönem Başkanlığında Türkiye için müzakerelere açılmış olup, fasıl ile ilgili müzakerelerin geçici olarak kapatılabilmesi için (Ek Protokolün tam olarak uygulanması şartı haricinde) 5 adet kapanış kriteri getirilmiştir.

Kapanış Kriterleri

1-Türkiye'nin özellikle evrensel hizmet, tüketici hakları ve spektrum yönetimi (radyo-frekans tahsisinin uyumu dâhil) olmak üzere elektronik haberleşme müktesebatı ve bilgi toplumu hizmetleri müktesebatı ile mevzuat uyumunu tamamlaması,

2-Türkiye'nin, piyasa analizlerini takiben etkin piyasa gücüne sahip operatörlere yönelik alınacak rekabeti sağlamaya dönük önlemlerin ve genel yetkilendirme rejiminin müktesebata uygun olarak uygulanmasını güvence altına alması. Özellikle, Türkiye'nin elektronik haberleşme piyasasında, piyasaya yeni girenlerin haklarının korunması konusunda deneyimlere dayalı bir tutum oluşturması,

3-Türkiye'nin elektronik haberleşme alanında müktesebatı uygulamaya yönelik yeterli idari kapasitenin yanı sıra telekomünikasyon düzenleyicisinin şeffaflığını, öngörülebilirliğini ve bağımsızlığını temin etmesi,

4-Türkiye'nin, ulusal yasal çerçevenin televizyon yayınlarının alımı ve yeniden iletimi özgürlüğü prensibi ile uyumu sağlayacak önlemler dâhil olmak üzere görsel işitsel politika alanındaki müktesebatı, bilhassa Görsel-işitsel Medya Hizmetleri Direktifini uyumlaştırmayı hedefleyen hukuki düzenlemeleri kabul etmesi,

5-Türkiye'nin görsel işitsel düzenleyici sürecin şeffaflığının ve yetkili düzenleyici kurumun bağımsızlığının güçlendirilmesi yönünde kabul edilen önlemlerin etkilerine yönelik olarak ilgili paydaşlarla istişare sürecini tamamlaması ve bulguları uygun şekilde yansıtması.

Fasıl Kapsamında Yapılan Çalışmalar

5369 sayılı Evrensel Hizmetin Sağlanması Hakkında Kanun, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. Elektronik haberleşme alanında kişisel verilerin korunmasından elektronik imzaya, elektronik kimlik bilgisini haiz cihazların kayıt altına alınmasından elektronik haberleşme sektöründe başvuru sahibinin kimliğinin doğrulamasına kadar pek çok ikincil düzenleme yapılmıştır.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile Rekabet Kurumu arasında, rekabetin korunması alanında işbirliği sağlamak amacıyla 2011 senesinde bir Protokol imzalanmıştır.

AB mevzuatına (AB Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi - ABGİMHD) uyumlu tedbirler getiren 6112 sayılı Kanun 3 Mart 2011 tarih ve 27863 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili ikincil mevzuatlar ise yayımlanmaya devam etmektedir.

Radyo Televizyon Üst Kurulu tarafından alınan kararlar şeffaflık kapsamında internet üzerinden paylaşılmaktadır.

Üyelik müzakereleri konusunda bu fasıl ile ilgili asli kurumlar Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (DDO), Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’dur (RTÜK).

Avrupa Komisyonu Bünyesinde İlgili Birim

Avrupa Komisyonu İletişim Şebekeleri, İçerik ve Teknoloji Genel Müdürlüğü (DG Connect) ile ilgili ayrıntılı bilgi için: 

https://ec.europa.eu/info/departments/communications-networks-content-and-technology_en

Dijital Dönüşüm ile ilgili ayrıntılı bilgi için:

 https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age_en

Tarama Toplantıları:
Tanıtıcı Tarama Toplantısı Sunuşları (12-13 Haziran 2006)
Ayrıntılı Tarama Toplantısı Sunuşları (13-14 Temmuz 2006)
Tarama Toplantılarında Avrupa Komisyonunun Sorularına Verilen Cevaplar     (PDF Format -234 KB)
Tarama Raporu

İlgili Projeler: