7) Fikri Mülkiyet Hukuku

Faslın Kapsamı

Fikri mülkiyet hakları mevzuatı, telif hakları ve sınai mülkiyet haklarına ilişkin mevzuat olmak üzere iki ana unsurdan oluşmaktadır. Söz konusu hakların etkin bir şekilde uygulanması (enforcement) da bu alanın önemli bir parçasıdır.

Telif hakları, ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her türlü fikir ve sanat ürünlerini yaratan eser sahiplerinin haklarını korumayı amaçlayan düzenlemeler ile icracı sanatçıların, fonogram yapımcılarının, radyo ve televizyon kuruluşlarının ve filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcılarının haklarını içeren bağlantılı hakları korumak amacıyla gerçekleştirilen düzenlemeleri içerir.

Sınai mülkiyet hakları ise, marka, patent, tasarım, faydalı model ve entegre devre topografyaları gibi oldukça geniş bir alanı kapsamaktadır.

7 No'lu Fikri Mülkiyet Hukuku Faslında Tanıtıcı Tarama Toplantısı 6-7 Şubat 2006 tarihlerinde, Ayrıntılı Tarama Toplantısı ise 2-3 Mart 2006 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Bu Fasla dair 1 adet açılış kriterini içeren AB Dönem Başkanlığı mektubu 4 Nisan 2007 tarihinde Türkiye'ye iletilmiştir.

Açılış Kriteri

“Türkiye Komisyona, sonuçlandırma tarihleri ve ara hedefleri de içerecek şekilde, bu faslın kapsadığı her alan itibariyle müktesebatın uygulanması için gerekli kapasitenin oluşturulmasına yönelik detaylı bir Eylem Planı sunmalıdır. Bu Eylem Planı ilgili kurumların öngördükleri personel artışı ve bütçe kaynaklarını, uygulamacı kurumlara, hâkimlere, savcılara ve gümrük yetkililerine yönelik ihtisas eğitimlerini, uygulamacı kurumlar arası işbirliğinin geliştirilmesi ve kamuoyunun bilinçlendirilmesini içermeli; ancak bunlarla sınırlı kalmamalıdır.”

Açılış kriterinin karşılanması amacıyla gerekli çalışmalar tamamlanmış ve Fasıl, 17 Haziran 2008 tarihinde Slovenya Dönem Başkanlığında müzakereye açılmıştır. Müzakerelerin geçici olarak kapatılabilmesi için Ek Protokol’ün tam olarak uygulanmasına ilişkin kriter haricinde 4 adet kapanış kriteri getirilmiştir.

Kapanış Kriterleri

1. Komisyonun 3 Nisan 2008 tarihinde Türkiye’ye sunduğu işleyiş esasları çerçevesinde, Fikri Mülkiyet Hakları konularında başarılı bir diyalog tesis edilmelidir.

2. Korsanlıkla ve taklitçilikle mücadeleye ilişkin hakların uygulatılmasında icracı kurumların yeterli idari kapasiteye sahip olması sağlanmalıdır.

3. Türkiye, soruşturmalar, kovuşturmalar ve ihlallere ilişkin hukuki eylemler ve Fikri Mülkiyet Hukukunun etkin uygulanmasına dair geliştirilmiş performansı hakkında, AB’ye ihraç edilen taklit ve korsan ürünlerin sayısında büyük ölçüde düşüşü de içeren tatmin edici bir ilerleme kaydı sunmalıdır.

4. Türkiye, hakların Topluluk düzeyinde tüketilmesi ve ek koruma sertifikalarının uygulamaya sokulması ile ilgili müktesebat uyumunu tamamlamalı ve bu hakların katılımla birlikte uygulanmasını sağlamalıdır.

Fasıl Kapsamında Yapılan Çalışmalar

Türkiye ile AB arasında Fikri Mülkiyet Hakları Çalışma Grubu tesis edilmiştir. Söz konusu Çalışma Grubunun koordinasyonunu, Kültür ve Turizm Bakanlığı yürütmektedir. Çalışma Grubu bugüne kadar on toplantı gerçekleştirmiştir.

Ülkemizde fikri ve sınai mülkiyet hakları konusunda kısa, orta ve uzun vadeli stratejileri oluşturmak, ilgili kurumlar arasında koordinasyonu ve işbirliğini geliştirerek uygulamalarda etkinliği sağlamak amacıyla, 21 Mayıs 2008 tarihinde “Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu” (FSMHKK)  kurulmuştur.

Türk Patent ve Marka Kurumu (Türk Patent), etkin ve yaygın bir fikri mülkiyet sisteminin yerleştirilmesi amacıyla, uluslararası düzeyde EPO, WIPO ve EUIPO ile, ulusal düzeyde ilgili kurum ve kuruluşlarla birçok proje, protokol ve eğitim faaliyeti yürütmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından fikri mülkiyet hakları alanında toplumsal bilincin ve farkındalığın arttırılması yönünde birçok çalışma yürütülmektedir. Ayrıca, korsanlıkla mücadeleye yönelik olarak sahte ve uygun olmayan bandrollerin tespitini sağlayan “Karekod Okuyucular” denetimler esnasında etkin şekilde kullanılmaktadır.

Fikri mülkiyet haklarının gümrüklerde korunmasına yönelik olarak hak sahibi ve temsilcilerinin çevrimiçi (online) başvuru yapması ve bu başvuruların elektronik ortamda sonuçlandırılmasına ilişkin uygulamaya 1 Nisan 2013 tarihinde geçilmiştir.

Gümrüklerde fikri mülkiyet hakları uygulamalarıyla ilgili olarak, fikri mülkiyet haklarına ilişkin risk profilleri oluşturulmuştur. Ayrıca, potansiyel fikri mülkiyet hakları ihlalleri ile mücadele amacıyla; risk profillerinde eşya/firma/ülke esas alınarak fikri mülkiyet hakları yakalamalarına göre gerekli güncellemeler yapılmaktadır.

Korsan ve taklitçilikle etkin mücadele etmek amacıyla, 81 ilimizde “Fikri Mülkiyet Suçları Büro Amirlikleri” kurulmuştur. Emniyet Genel Müdürlüğü geniş çaplı operasyonlar yürütmektedir.

Adalet Bakanlığı tarafından, fikri mülkiyet hakkı ihlallerinde hazırlık soruşturmalarını yürüten Cumhuriyet savcılarının ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla, özel savcılık büroları oluşturulmuştur.

Türkiye’de üç büyük kentimizde fikri ve sınai haklar alanında İhtisas Mahkemeleri kurulmuş, buralarda görevli hâkimlerimize yönelik projeler ve eğitimler gerçekleştirilmiştir.

7 No'lu Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı ile ilgili broşür için tıklayınız.

Avrupa Komisyonu Bünyesinde İlgili Birim

Fikri mülkiyet hukukunun kapsamında ele alınan sınai mülkiyet haklarına ilişkin konular İç Pazar, Sanayi, Girişimcilik ve KOBİ’ler Genel Müdürlüğü (DG Internal Market, Industry, Entrepreneurship & SMEs), telif haklarına ilişkin konular İletişim Ağları, İçerik ve Teknoloji Genel Müdürlüğünün (DG Communications Networks, Content and Technology) ve fikri mülkiyet haklarının gümrüklerde uygulanması ise Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel Müdürlüğünün (DG Taxation and Customs Union) sorumluluk alanında yer almaktadır.

Fikri mülkiyet hakları ile ilgili birimlere dair ayrıntılı bilgi için:

https://single-market-economy.ec.europa.eu/industry/strategy/intellectual-property_en

https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/copyright

https://taxation-customs.ec.europa.eu/customs-4/prohibitions-and-restrictions/counterfeit-piracy-and-other-ipr-violations_en

Tarama Toplantıları
Tanıtıcı Tarama Toplantısı Sunuşları (6-7 Şubat 2006)
Ayrıntılı Tarama Toplantısı Sunuşları (2-3 Mart 2006)
Tarama Toplantılarında Avrupa Komisyonunun Sorularına Verilen Cevaplar  (PDF Format - 273 KB)   
Tarama Raporu     (PDF Format - 63 KB)

İlgili Projeler