IPA III Dönemi Programlama

IPA III DÖNEMİ (2021-2027)

IPA’nın 2021 – 2027 yıllarını kapsayan III. Dönemi de diğer dönemler gibi Türkiye’nin AB müktesebatına uyumuna ve müktesabatın uygulamasına yönelik kapasitesinin geliştirilmesi ile ekonomik ve sosyal uyuma yönelik kapasitelerinin oluşturulması hedefleri çerçevesinde yürütülecektir. Ülke tahsisatının olmadığı yeni dönemde yararlanıcı ülkeler için toplamda 14.2 milyar Avro fon adil paylaşım ilkesi ile tahsis edilmiştir.

Bu kapsamda aksiyonlar:

(i)      Hukukun Üstünlüğü, Temel Haklar, Demokrasi

(ii)     İyi Yönetişim, Müktesebat Uyumu, Stratejik İletişim ve İyi Komşuluk İlişkileri

(iii)    Yeşil Gündem ve Sürdürülebilir Bağlantısallık,

(iv)    Rekabetçilik ve Kapsayıcı Büyüme,

(v)     Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği,

tematik pencereleri altında toplanmıştır.

IPA’nın III. Döneminin  AB tarafındaki hukuki altyapısını teşkil eden 15 Eylül 2021 tarih ve 2021/1529 sayılı IPA III Tüzüğü, 20 Eylül 2021 tarihinde; 15 Aralık 2021 tarih ve 2021/2236 sayılı IPA III Uygulama Tüzüğü ise 16 Aralık 2021 tarihinde AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmıştır.

AB’nin IPA III döneminde IPA fonlarının kullanımına ilişkin kapsamlı Avrupa Komisyonu stratejik belgesi olan IPA III Programlama Çerçevesi ve Türkiye’nin IPA III Programlama Çerçevesi’nde tanımlanmış genel ve belirli hedeflere katkıda bulunmak amacıyla IPA III Mali Yardımını kullanmaya yönelik planını açıklayan Stratejik Cevap Belgesi 2021 yılı sonunda yayımlanmıştır.

IPA III döneminin Avrupa Birliği Tüzüklerine uygun olarak yürütülmesi amacıyla, uygulamaya ilişkin esasları iç hukuka nakleden Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması 17 Ekim 2022 tarihinde imzalanmış ve 6537 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla uygun bulunarak 13 Aralık 2022 tarihli ve 32042 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Anlaşmanın yürürlük tarihi 14 Aralık 2022 olarak belirlenmiştir.

Diğer yandan, Türkiye'de Avrupa Birliği fonlarının idaresine ilişkin olarak 2019/20 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile oluşturulan mevcut yapının, mali yardımların 2021-2027 döneminin gereklilikleri doğrultusunda yeniden düzenlenmesini amaçlayan 2023/11 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi hazırlanmış ve 24 Haziran 2023 tarihli 32231 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı Kapsamında Birlik Mali Yardımının Yönetimi ve Uygulanmasına İlişkin Hükümleri Tesis Eden Sektörel Anlaşma (IPARD III Sektörel Anlaşma) ülkemiz ve Avrupa Komisyonu arasında imzalanmasını takiben Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yürürlük tarihi karşılıklı nota teatisi ile 12 Nisan 2023 olarak belirlenmiştir.

Programlama Çalışmaları:

2021 yılı programlaması kapsamında yukarıdaki 5 tematik pencere çerçevesinde Sivil Toplum, Çevre, Enerji, Ulaştırma, Eğitim-İstihdam, Sağlık, Rekabet Edilebilirlik ve Kırsal Kalkınma öncelik alanlarından oluşan 208,5 milyon Avroluk paket, hazırlanarak Avrupa Komisyonu’na sunulmuş ve kabul edilmiştir. Söz konusu programlama yılına ait Finansman Anlaşması imzalanmış ve uygulama sürecine geçilmiştir.

2022 yılı programlaması kapsamında ise yine 5 tematik pencere çerçevesinde Temel Haklar, İyi Yönetişim, Çevre, Ulaştırma, Eğitim-İstihdam ve Kırsal Kalkınma öncelik alanlarından oluşan 221 milyon Avroluk paket hazırlanarak, Avrupa Komisyonu’na sunulmuş ve kabul edilmiştir. Söz konusu programlama yılına ait Finansman Anlaşması da imzalanarak uygulama sürecine geçilmiştir.

2023 yılı programlaması kapsamında önceki yıllara benzer olarak tematik pencereler çerçevesinde yer alan Temel Haklar, Çevre, Enerji, Ulaştırma, Eğitim-İstihdam ile Tarım ve Kırsal Kalkınma öncelik alanlarından oluşan 244,6 milyon Avroluk paket hazırlanarak, Avrupa Komisyonu’na sunulmuş ve kabul edilmiştir. Söz konusu programlama yılına ait Finansman Anlaşması’nın ise imzalanması ve uygulama sürecinin başlaması beklenmektedir.

2024 yılı programlama çalışmaları ise 5 tematik pencere kapsamındaki proje önerilerine ilişkin Avrupa Komisyonu ile yürütülen müzakereler çerçevesinde yürütülmektedir.

2025-27 yıllarını kapsayacak çok-yıllı programlama çalışmaları için ön hazırlık süreci devam etmektedir.

Komisyon tarafından kabul edilen eylem dökümanlarına aşağıda verilen bağlantı üzerinden erişilebilir:

https://neighbourhood-enlargement.ec.europa.eu/enlargement-policy/overview-instrument-pre-accession-assistance/turkiye-financial-assistance-under-ipa_en