Avrupa Birliği Programları

Avrupa Birliği (AB) programları ya da Birlik programları, AB politikalarının uygulama araçlarından biridir. Amacı üye devletler arasında işbirliğini teşvik ederek, AB politikalarının hedeflerine ulaşmasını sağlamaktır. Ülkemizin Birlik programlarına katılımına ilişkin şartlar 26 Şubat 2002 tarihinde imzalanan, “Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu Arasında Türkiye Cumhuriyetinin Topluluk Programlarına Katılmasının Genel İlkeleri Hakkında Çerçeve Anlaşma” kapsamında düzenlenmiştir. Bu doğrultuda ülkemizin Programların sunduğu imkânlara erişebilmesi adına her program için ayrı katılım anlaşması imzalanmaktadır.

Bireyler, işletmeler, sivil toplum kuruluşları (STK), kamu kurumları ve üniversiteler, genel politika ve strateji öncelikleri doğrultusunda hazırladıkları projeler aracılığıyla AB Programlarından yararlanabilmektedir. AB Programları ülkeler arası işbirliğinin geliştirilmesini amaçladığından, programlara yapılan başvuruların genel olarak farklı ülkelerden ortaklarla yapılması gerekmektedir.

AB Programları, çok yıllı mali çerçeve olarak adlandırılan yedi yıllık genel bütçe çerçevesinde Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in onayı ile yürürlüğe konulan kurucu mevzuata göre uygulanmaktadır. Programlar, teklif çağrılarını yayımlayan Avrupa Komisyonunun ilgili genel müdürlükleri, yürütme ajansları ve/veya ulusal ajanslar tarafından yürütülmektedir. Programların bütçesi AB genel bütçesinden sağlanır. AB programları, AB tarafından ortaya konulan genel politika ve hedeflere uygun olarak tasarlanmaktadır. 2021-2027 dönemi AB programları; 2021-2024 döneminde Avrupa Komisyonu tarafından ortaya konan 6 öncelik ve 2020 yılında COVID-19 Salgını sonrasında ortaya konan Avrupa Toparlanma Planı çerçevesinde oluşturulmuştur.

Ülkemiz, 2021-2027 döneminde Ufuk Avrupa Programı, Erasmus+ Programı, Avrupa Dayanışma Programı (ESC), Dijital Avrupa Programı, AB Sivil Koruma Mekanizması, Tek Pazar Programı (COSME Bileşeni) ve Gümrükler Programına katılım sağlamaktadır.

24 Haziran 2023 tarihinde yayınlanan “AB’den Sağlanacak Katılım Öncesi Fonların ve AB Birlik Programlarına Katılımın Yönetimi ile İlgili 2023/11 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi” ile program ve ajanslarla ilgili kurumların üst düzey yöneticilerinin katılımıyla AB Başkanı başkanlığında AB Programları ve Ajansları Kurulu oluşturulmuştur.