Avrupa Birliği Başkanlığı

Avrupa Birliği Başkanlığı, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğine hazırlanmasına yönelik çalışmaların yönlendirilmesi, izlenmesi ve eşgüdümü ile üyelik sonrası çalışmaların koordinasyonunu sağlamakla görevlidir.

10-11 Aralık 1999 tarihinde yapılan Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’nin AB adaylığının resmen onaylanması ile birlikte, ülkemizin AB üyeliğine hazırlanmasına yönelik çalışmaların daha sistemli ve sürdürülebilir bir yapı ile yürütülmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu itibarla, AB süreci kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak hazırlık ve çalışmalarda iç koordinasyon ve uyumun plan ve programlara uygun olarak yönlendirilmesini ve yürütülmesini sağlamak üzere 4 Temmuz 2000 tarihli 4587 sayılı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun ile Başbakanlığa bağlı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS) kurulmuştur. Kuruluşuyla birlikte ABGS, katılım müzakerelerinin başlaması için gerekli reformların hazırlanmasında ve hayata geçirilmesinde önemli rol oynamıştır.

17 Aralık 2004 tarihli AB Zirvesinde Türkiye ile katılım müzakerelerinin başlatılmasına ilişkin kararın alınmasını müteakip, Brüksel ile Ankara arasında diplomasi trafiği hızlanmış ve yoğun AB mesaisi, ülkemizi müzakere masasında temsile yetkili bir makamın tesisini gerektirmiştir. Bunu teminen, 3 Haziran 2005 tarihinde yayımlanan 2005/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile ilk Başmüzakereci atanmıştır.

3 Ekim 2005 tarihinde Türkiye’nin AB’ye katılım müzakerelerinin resmen başlamasıyla birlikte, ABGS, tüm ulusal mevzuatın AB mevzuatına uyumuna yönelik tarama sürecinin eşgüdümünün yapılması, tamamlanması, tarama sonuçlarına göre açılacak fasıllarda açılış kriterlerinin sağlanması ve müzakere pozisyon belgelerinin hazırlanması çalışmalarını gerçekleştirmiştir.

İvme kazanan Türkiye-AB ilişkileri ve beraberinde getirdiği daha yoğun çalışma temposu, ABGS’nin kurumsal kapasitenin de güçlendirilmesi ihtiyacını doğurmuş ve bu doğrultuda, 9 Ocak 2009 tarihinde münhasıran ABGS'den sorumlu Devlet Bakanı görevlendirilmiştir. Kurumsal yapıyı güçlendirmek üzere yeni teşkilat kanunu oluşturma çalışmaları yoğunlaştırılmış ve 9 Temmuz 2009 tarihinde 5916 sayılı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun yürürlüğe girmiştir. Böylece yeni hizmet birimleri oluşturularak ihtiyaç duyulan sayı ve nitelikte personel alımı gerçekleştirilmiştir. Son olarak, Bakanlar Kurulu kararıyla yurt dışı teşkilatı kurulmasına karar verilmiş ve Ekim 2010 tarihinde Brüksel’de bulunan Türkiye’nin AB Nezdinde Daimi Temsilciliği bünyesinde yurtdışı temsilciliği oluşturulmuştur.

AB sürecimizdeki çalışmaları münhasıran bir Bakanlık üzerinden yürütmek amacıyla 8 Haziran 2011 tarihinde yayımlanan 634 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Avrupa Birliği Bakanlığı kurulmuştur.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin yürürlüğe girmesi ile kurumumuz, Dışişleri Bakanlığına bağlı “Avrupa Birliği Başkanlığı” olarak yeniden yapılandırılmıştır. Bu çerçevede 15 Temmuz 2018 tarihli ve 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Başkanlığımızın teşkilat yapısı ve görevleri mevcut halini almıştır.