> Hayat Boyu Öğrenme Programı (LLP)

Hayatboyu Öğrenme Programı, bir önceki dönem programları olan Socrates ve Leonardo da Vinci programlarının yerini alan bir çatı program niteliğindedir. Program, 2007-2013 döneminde uygulanmak üzere, hayat boyu öğrenme marifetiyle Birliği tam sosyal uyuma ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmaya sahip ileri bir bilgi toplumu haline getirmeye katkı sağlamak için oluşturulmuştur. Hayatboyu Öğrenme programının bünyesinde dört adet sektörel alt program (Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig) ve bunlara ek olarak Ortak Konulu Program (Transversal) ve Jean Monnet programı bulunmaktadır.

1. Comenius Programı:
Birlik hedeflerine ulaşabilmek için öğrenciler ve eğitim personeli arasında Avrupa kültür ve dil çeşitliliği ile değerleri hakkında bilgi ve anlayış oluşturmayı, öğrencilerin kişisel gelişimleri için gerekli olan temel becerileri edinmelerini amaçlar. Bu hedefler, "Okul Eğitimi" alanında Avrupa ülkeleriyle işbirliği yoluyla eğitimde kalitenin artırılması ve kültürel diyalogu sağlayarak dil öğreniminin teşvik edilmesini kapsar. Bu doğrultuda, Avrupa ülkelerinde eğitimle ilgili kurumlar arası işbirliğini sağlamaya çalışmıştır. Comenius programının hedef kitlesi okul öncesi, ilk ve orta öğretim kuruluşları ile eğitim fakülteleridir.

2. Erasmus Programı
Avrupalı yükseköğretim kurumlarının birbirleri ile işbirliği yapmalarını teşvik etmeye yönelik bir programdır. Yükseköğretim kurumlarının birbirleri ile ortak projeler üretip hayata geçirmeleri; kısa süreli öğrenci ve personel değişimi yapabilmeleri için karşılıksız mali destek sağlamıştır. Bunun yanısıra, yükseköğretim sistemini iş dünyasının gereksinimlerine uygun olarak geliştirmek ve üniversite mezunlarının iş dünyasında istihdam edilebilirliğini arttırmak amacıyla, yükseköğretim kurumları ile iş çevreleri arasındaki ilişkilerin ve işbirliğinin arttırılmasını da teşvik etmiştir. Yükseköğretim kurumlarının Erasmus sistemine girip, öğrenci ve personel değişimi yapabilmeleri için öncelikle Avrupa Komisyonu tarafından verilen bir Erasmus Üniversite Beyannamesi (Erasmus University Charter) almaya hak kazanmaları gerekmektedir.

3. Leonardo da Vinci Programı
AB'ye üye ve aday ülkelerin mesleki eğitime yönelik politikalarını desteklemek ve geliştirmek için yürütülen bir programdır. Bu program; ülkelerarası işbirliğinin geliştirilmesi yoluyla mesleki eğitim sistemleri ile uygulamalarında kalitenin geliştirilmesini, yeniliklerin teşvik edilmesini ve mesleki eğitimde Avrupa boyutunun güçlendirilmesini amaçlamıştır. Program kapsamında, tüm özel sektör ve kamu kuruluşları ile mesleki eğitim kurumları arasında gerçekleştirilen öğrenci ve çalışan hareketliliği ile tüm mesleklerde yurt dışında farklı ülkelerde yapılan uygulamaların ülkeler arasında değişimini sağlanmıştır. Leonardo da Vinci Programı bünyesinde, temel düzeyde mesleki eğitim almakta olan öğrenciler ile işsizler de dahil olmak üzere işgücü dünyasındaki kişiler ve mesleki eğitimden sorumlu kişilerin katıldığı ülkelerarası staj ve çalışma ziyareti olarak adlandırılabilecek hareketlilik projeleri bulunmaktadır. Programın hedef kitlesi tüzel kişilik sahibi tüm resmi ve özel kurum ve kuruluşlar, eğitim kurumları ile KOBİ, STK ve yerel idareler olmuştur.

4. Grundtvig Programı
Bilginin sürekli yenilenmesi neticesinde oluşan gereksinimleri karşılamak ve yetişkin kişilere yaşamları boyunca, bilgi ve niteliklerini geliştirmek için imkanlar sunarak istihdam olanaklarını artırmak ve toplumda meydana gelen değişikliklere uyum sağlamalarını sağlamayı amaçlamıştır. Grundtvig, mesleki eğitim dışında kalan her çeşit yetişkin ve yaygın eğitim üzerine odaklanmıştır. Yaygın eğitim içindeki öğrenici, öğretmen, eğitmen ve diğer personelle yetişkin eğitim alanındaki eğitim kurumları ve bu tür eğitim fırsatları sunan kuruluşları hedeflemiştir. Yaygın eğitim kurumları başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları, araştırma merkezleri, danışmanlık ve bilgi/iletişim kuruluşları ile özel kuruluşlar, yüksek öğrenim kurumları, ülkeler arası ortaklıklar, Avrupa projeleri ve ağlar kurarak birlikte çalışmış ve uluslararası hareketlilik faaliyetlerinde bulunmuştur.

5. Ortak Konulu Program
Genel olarak iki veya daha fazla alt programın faaliyetlerini kapsayan alanlarda Avrupa işbirliğini ve üye devletlerin eğitim sistemlerinin kalitesini ve tanınmasını destekleyen bir programdır. Program altında bulunan iki önemli faaliyetten birisi olan çalışma ziyaretlerinin amacı, katılımcı ülkeler için ortak fayda alanlarından karar vericiler ve eğitim uzmanları arasında özellikle okul öncesi, ilk, orta ve mesleki eğitim alanlarında bilgi ve deneyim alışverişini kolaylaştırmak olmuştur. Diğer önemli faaliyet olan Euroguidance (Avrupa Rehberlik Merkezleri Ağı) ise eğitim-öğrenim, iş, meslek ve rehberlik konularında bilgi sağlanarak ilgili ülkelerde Avrupa boyutu desteklenmiş ve Avrupa genelinde dolaşımın en etkin şekilde gerçekleşmesine zemin hazırlanmıştır.

6. Jean Monnet Programı
Aslında merkezi bir faaliyet olmasına rağmen Hayatboyu Öğrenme Programı bünyesinde yer almış, Avrupa bütünleşmesi çalışmaları alanında öğretim, araştırma ve düşünsel aktiviteleri teşvik etmiş, Avrupa perspektifinde eğitim ve alıştırmalar ve Avrupa bütünleşmesi konularına odaklanmış kurum ve kuruluşların varlığını desteklemiştir. Bu program kapsamında tek taraflı ve çok taraflı projeler desteklenmiştir. Bu destek, üniversitelerde Jean Monnet Kürsülerinin kurulması, Avrupa bütünleşmesi alanında eğitim modüllerinin oluşturulması ya da araştırma faaliyetlerinin desteklenmesi şeklinde karşımıza çıkmıştır. Öte yandan yine aynı adla tanınan Jean Monnet Burs programı ile karıştırılmamalıdır. Söz konusu program Hayatboyu Öğrenme Programı bünyesinde yer almayıp, Avrupa Birliği'nin ayrı ve bağımsız bir programı olmuştur.

Yukarıda da belirtildiği üzere, Hayat Boyu Öğrenme Programından öğrenciler (yetişkinler dâhil), eğiticiler, iş piyasası kapsamındaki kişiler, eğitim veren kurum ve kuruluşlar, politika oluşturucular, işletmeler, sosyal taraflar, rehberlik hizmeti verenler, dernekler, araştırma kurumları, kar amacı gütmeyen kurumlar, STK'lar faydalanabilmiştir. Program aday ülkelerin katılımına açık olup, bütçesi 2007-2013 dönemi için 6,97 milyar avro olmuştur.

Bu programlar aracılığı ile binlerce kurum ve kuruluş ile sayıları 200 bine yaklaşan Türk vatandaşı, AB'ye üye ve aday tüm ülke vatandaşları ile birlikte çalışma olanağı bulmuş olmaktadır. Eğitim ve gençlik konularında sunulan etkinliklerle Türkiye'nin bilgi ve refah toplumuna ulaşmasına ve bireyin ve kuruluşların eğitim seviyelerinin artırılması yolu ile sosyal kalkınmaya ve aktif vatandaşlığa önemli katkılar sağlanmıştır. Öte yandan da, projeler yoluyla toplumun sosyal, kültürel, ekonomik ve fiziksel olarak nispeten merkezden uzak kısmında bulunan ve dezavantajlı olarak tanımlanan sosyal grupların topluma kazandırılması mümkün olmuştur.

Mesleki eğitimde kalitenin artırılması suretiyle, kalifiye eleman problemine de çözüm üretilmiştir. Her yıl binlerce Türk yüksek öğrenim öğrencisine yurt dışında eğitim görme veya staj yapma olanağı ve yine binlerce Türk öğretim elemanına yurt dışındaki eğitim kurumlarında ders verme ve farklı kurumları tanıma olanağı sağlanmıştır. Pek çok üniversitemize kapılarını uluslararası dünyaya açma olanağı sağlanmış, Türk vatandaşlarının tüm Avrupa'ya açılmalarına olanak sağlanmasının yanı sıra, bütün Avrupa ülkelerinden gençlerin, eğitimcilerin ve meslek profesyonellerinin de Türkiye'ye gelmesi ve böylelikle ülke tanıtımına katkıda bulunulması da mümkün olmuştur.