5) Kamu Alımları

Son Güncelleme: 15 Kasım 2022

Faslın Kapsamı

Kamu alımları ile ilgili AB müktesebatı şeffaflık, eşit muamele, serbest rekabet ve ayrımcılık yapılmamasına ilişkin genel ilkelerin yanında, Avrupa Birliği çapında kamu kuruluşlarının yaptığı ve belirli eşik değerin üzerinde kalan yapım işi, hizmet alımı ve tedarik ihalelerinde ortak özel usullerin uygulanmasını ve ihalelere yönelik şikâyet ve inceleme ile ilgili kurallarını düzenlemektedir.

Bu alandaki AB mevzuatı şunlardır:

- Klasik alımları düzenleyen 2014/24/AB sayılı Direktif,

- Su, enerji, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların yapacakları sektörel alımları  düzenleyen 2014/25/AB sayılı Direktif,

- Her iki direktif kapsamında yer alan alımlara ilişkin şikâyetlerin incelenmesi konusundaki 89/665/AET (klasik alımlar için) ve 92/13/AET (sektörel alımlar için) sayılı Direktifler (Söz konusu direktifler, 2007/66/AT sayılı bir Direktif ile önemli ölçüde tadil edilmiştir.

- İmtiyaz sözleşmelerine ilişkin hususları ilk kez düzenleyen 2014/23/AB sayılı Direktif,

- Savunma ve güvenlik alımlarını düzenleyen 2009/81/AT sayılı Direktif.

Ayrıca, Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma’nın şeffaflık, eşit muamele, rekabet gibi temel prensiplerini içeren kamu-özel ortaklıklarına ve imtiyazlara dair yasal bir çerçevenin de üye ülkelerde mevcut bulunması gerekmektedir.  

5 No’lu Kamu Alımları Faslında Tanıtıcı Tarama Toplantısı 7 Kasım 2005 tarihinde, Ayrıntılı Tarama Toplantısı ise 28 Kasım 2005 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu fasla dair 3 adet açılış kriterini içeren Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı mektubu 17 Mayıs 2006 tarihinde tarafımıza iletilmiştir.

Açılış Kriterleri

1-Türkiye, müktesebata uyum sürecini ve bu fasılda yürütülecek müzakere sürecini kolaylaştırmak üzere, katılım öncesi süreçte kamu alımlarıyla ilgili tüm konularda tutarlı bir politika izlenmesini temin edecek ve uygulamayı yönlendirecek bir kurumu görevlendirmelidir.

2-Türkiye, kamu alımlarına ilişkin AB mevzuatına uyum sağlanması amacıyla mevzuat uyumu ve kurumsal kapasitenin oluşturulmasına ilişkin gerekli tüm reformları içeren bir kapsamlı bir stratejiyi takvim ve hedefleriyle birlikte Komisyon’a sunmalıdır. Strateji başta aşağıdakiler olmak üzere tüm hususları kapsamalıdır:

-İhale sözleşmeleri ve imtiyazlara ilişkin mevzuatın ihale direktifleriyle uyumlaştırılması ve aynı zamanda Kamu-Özel Sektör Ortaklıklarına ilişkin olarak çıkarılacak mevzuatın iç hukuka aktarılan müktesebat ile uyumunun sağlanması,

-İnceleme usullerine yönelik mevzuatın şikâyet inceleme direktifleriyle uyumlaştırılması,

-İncelemeden sorumlu kurumlar ve uygulama mekanizmaları da dâhil olmak üzere, her düzeyde idari kapasitenin güçlendirilmesi,

-Fiyat tercihi hariç,  yerli istekliler lehine uygulamalar ile diğer ayrımcı uygulamaların kaldırılması için ekonomik ve istatistiki bir analizle desteklenmiş olan ve mevcut doğrudan veya dolaylı tüm uygulamaların listesi ile bunların kaldırılmasına ilişkin hedeflerin ve takvimin de yer aldığı detaylı bir eylem planı sunulması.

Bu strateji, Gümrük Birliğinin kamu alımlarını içerecek şekilde genişletilmesini düzenleyen AT-Türkiye Ortaklık Konseyi’nin 1/95 Sayılı Kararının 48. Maddesi uyarınca öngörülen müzakerelerin sonucu ışığında ve özellikle de fiyat tercihi hususunu içerecek şekilde güncellenmeli ve tamamlanmalıdır.

3-Türkiye, öncelikle, ulusal mevzuatının kapsamını ilgili tüm alanları içerecek ve idareler, kuruluşlar ve aynı zamanda kapsam dâhilindeki sözleşmeler de olmak üzere, klasik ve e sektörler direktiflerinin kapsamına uyum sağlayacak şekilde tadil etmeli ve bu doğrultuda çeşitli kanunlarda yer alan ve ihale rejimine aykırı tüm istisnaları yürürlükten kaldırmalıdır.

Fasıl Kapsamında Yapılan Çalışmalar

Maliye Bakanlığı bu alanda koordinatör kuruluştur. Bu görevlendirmenin yasal dayanağını oluşturan Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair KHK 10 Temmuz 2009 tarihli ve 27284 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Kamu ihaleleri alanındaki reformların daha iyi koordine edilmesi amacıyla, 2009 yılında Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü bünyesinde “Kamu Alımları Koordinasyon Dairesi” kurulmuştur.

İkinci açılış kriteri kapsamında “Strateji Belgesi”nin ilk taslağı hazırlanmış ve Komisyona sunulmuştur.

Üçüncü açılış kriteri olan Türk kamu alımları mevzuatının kapsam ve istisnalar bakımından Topluluk mevzuatı ile uyumlu hale getirilmesi konusundaki hazırlıklar devam etmektedir.

Maliye Bakanlığı ile OECD-SIGMA arasında 2010 yılından bu yana sürdürülen işbirliği kapsamında bir çok çalıştay düzenlenmiştir.

Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) 1 Eylül 2010 tarihinden bu yana işlemektedir. EKAP, Kamu İhale Kurumu’nun, ihtiyaçların tespitinden sözleşmenin imzalanmasına kadar tüm ihale prosedürlerinin dijital ortama aktarılması yönündeki hedefinin gerçekleştirilmesine yönelik en önemli araçtır. EKAP ile ihale sürecinin hem mevzuata daha uygun hem de daha hızlı ve etkin gerçekleştirilmesi sağlanmakta ve bu sürece ilişkin maliyetlerde %20’ye varan tasarruf imkânı temin edilmektedir. EKAP uygulaması, Avrupa Birliği’nin 2016 yılına kadar tüm kamu alımlarını elektronik ortamda gerçekleştirme hedefi yolunda ülkemiz için önemli bir adım teşkil etmektedir.  EKAP, Başbakanlık tarafından Türkiye’deki en stratejik 11 e-devlet projesinden biri olarak seçilmiştir.   EKAP üzerinden yürütülen hizmetlerin ve derlenen bilgilerin gizliliği, bütünlüğü ve erişilebilirliği Türk Standartları Enstitüsü’nün veri güvenliği standardına uygun olarak akredite edilmiştir.

Avrupa Komisyonu Bünyesinde İlgili Birim 

Kamu alımları, İç Pazar, Sanayi, Girişimcilik ve KOBİ’ler Genel Müdürlüğünün (DG Internal Market, Industry, Entrepreneurship & SMEs) sorumluluk alanında yer almaktadır.

İlgili birime dair ayrıntılı bilgi için:

https://single-market-economy.ec.europa.eu/index_en

Tarama Toplantıları
Tanıtıcı Tarama Toplantısı Sunuşları (7 Kasım 2005)  
Ayrıntılı Tarama Toplantısı Sunuşları (28 Kasım 2005)
Tarama Raporu    (PDF Format - 53 KB)

İlgili Projeler