1) Malların Serbest Dolaşımı

Son Güncelleme: 15 Kasım 2022

Faslın Kapsamı

Malların serbest dolaşımı Avrupa Birliğinin dört temel serbestisinden biridir. Bu çerçevede, üye ülkeler tarafından Birlik iç pazarına sunulan sanayi ürünleri ile belirli kurallar çerçevesinde Birliğe ithal edilen üçüncü ülke sanayi ürünlerinin herhangi bir teknik engelle karşılaşmadan Birlik dâhilinde serbest dolaşıma girmesi hedeflenmektedir. 

Malların serbest dolaşımının sağlanması için; teknik mevzuatın uyumlaştırılması, pazara giren ürünlerin üretildikleri mevzuata uygunluğunu kontrol edecek kamu laboratuvarları ve ürünlerin pazara arz edilmeden önce gerekli test ve belgelendirme işlemlerini yapacak özel laboratuvarlar (uygunluk değerlendirme kuruluşları ve onaylanmış kuruluşlar) için gerekli altyapının kurulması gerekmektedir. 

Malların Serbest dolaşımının sağlanması için ayrıca, laboratuvarların teknik olarak yeterliliklerinin, ulusal bazda bu amaç doğrultusunda tesis edilmiş üçüncü bir tarafça belgelendirilmesi (akreditasyon, sorumlu kurum: TÜRKAK), laboratuvarlarda kullanılacak olan cihazların ölçme kabiliyetlerinin düzenlenmesi (metroloji, sorumlu kurumlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Tübitak, TSE) ve teknik mevzuatın uygulanmasını sağlayacak Avrupa standartlarının benimsenmesi, uygulanması ve bu çerçevede Avrupa standardizasyon kuruluşlarına tam üyeliğin sağlanması da (standardizasyon, sorumlu kurum: TSE) diğer önemli unsurlar olarak göze çarpmaktadır.

1 No'lu Malların Serbest Dolaşımı Faslında Tanıtıcı Tarama Toplantısı 16-20 Ocak 2007 tarihinde, Ayrıntılı Tarama Toplantısı ise 20-24 Şubat 2007 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. AB Genel İşler Konseyi 11 Aralık’ta aldığı kararla, Komisyon Türkiye’nin Ek Protokol’e ilişkin taahhütlerini yerine getirdiğini doğrulayana kadar bu fasılda müzakerelerin başlatılmamasını kararlaştırmıştır. Ek protokol hususu haricinde faslın müzakerelere açılması için 4 adet açılış kriteri daha belirlenmiştir.

Açılış Kriterleri

1. Alkollü içecekler başta olmak üzere, motorlu araçlar dışında kalan Gümrük Birliği kapsamındaki mallara yönelik ithalat izin ve lisansları ile orantısız sertifika uygulamaları kaldırılmalıdır. Motorlu araçlara yönelik ithalat izinlerinin kaldırılmasına ilişkin bir plan Komisyona sunulmalıdır.

2. AT Antlaşması’nın 28 ila 30. maddelerine (üye devletler arasında ithalat ve ihracatta kotaların kaldırılmasına ilişkin) aykırı olan tedbirlerin iç taraması tamamlanarak, bu tedbirlerin kaldırılmasına yönelik bir plan hazırlanmalı ve karşılıklı tanıma hükmü iç hukuka aktarılmalıdır.

3. İlaçlar da dâhil olmak üzere, diğer yatay ve usule ilişkin tedbirler konularında uyum sağlanmasına yönelik hedefleri kapsayan bir eylem planı sunulmalıdır

4. Piyasa gözetimine ilişkin AB müktesebatının uygulanması için gerekli idari kapasitenin geliştirilmesine yönelik hedefleri içeren kapsamlı bir strateji Komisyona sunulmalıdır.

Fasıl Kapsamında Yapılan Çalışmalar

Ek Protokol'e ilişkin kriter haricindeki diğer açılış kriterleri, Gümrük Birliği mükellefiyetimiz olduğu için uyum çalışmalarına 1996 yılından bu yana devam edilmektedir. Gümrük Birliği nedeniyle teknik mevzuat uyumunda önemli ilerleme kaydedilmiş, ilgili AB mevzuatının önemli bir bölümü uyumlaştırılmıştır.

İkinci açılış kriteri ile ilgili olarak; AB mevzuatı ile düzenlenmemiş ve ulusal mevzuatla kapsanan alanda karşılıklı tanıma ilkesinin iç hukukumuza aktarılabilmesini teminen Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan “Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliği 23 Haziran 2012 tarih ve 28332 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Piyasa gözetimine ilişkin açılış kriterinin karşılanması çerçevesinde, piyasa gözetim ve denetim  (PGD) sisteminin temel yapısal sorunlarını ele alan “Ulusal PGD Stratejisi Belgesi (2010-2012)” Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kamu kurumları, özel sektör ve tüketici örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanmış ve kabul edilmiştir. Söz konusu Belge İngilizceye çevrilerek Komisyona iletilmiştir. Söz konusu belge “Ulusal PGD Stratejisi Belgesi (2012-2014)” adı altında güncellenmiştir ve İngilizceye çevrilerek Komisyona iletilmiştir. 2015-2017 dönemini kapsayan yeni  “Ulusal PGD Stratejisi Belgesi (2015-2017)” Piyasa Gözetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulunca kabul edilmiştir. Yeni strateji belgesi İngilizceye tercüme edilerek Komisyona iletilmiştir. 2019-2021 yıllarında yürütülecek çalışmalar için yol haritasını belirleyen Ulusal PGD Stratejisi Belgesi (2019-2021), 27 Şubat 2019 tarihinde Ticaret Bakanlığı ev sahipliğinde yapılan Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulunda kabul edilmiştir.

Ayrıca, ürünlerin güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak; piyasa gözetimi ve denetiminin esasları ile yetkili kuruluşların görevlerini ve iktisadi işletmeciler ile uygunluk değerlendirme kuruluşlarının yükümlülüklerini belirlemek amacıyla hazırlanan “7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu” 12 Mart 2020 tarihli ve 31066 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe girmiştir. Bu kapsamda “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun” yürürlükten kaldırılmıştır.

Bugüne kadar AB mali kaynaklarından piyasa gözetimini ve test faaliyetlerini yürütecek laboratuvarların altyapısına yönelik olarak yaklaşık 30 milyon Euro kaynak sağlanmıştır.

132 sayılı Türk Standartları Enstitüsü Kuruluş Kanununda Değişiklik yapılmıştır. 2 Kasım 2011 tarihinde yayımlanan 662 sayılı KHK ile TSE’nin standart üretme faaliyetini daha etkin bir şekilde yürütme imkânı sağlanmıştır. TSE, 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle CEN ve CENELEC’in tam üyesi olmuştur.

Yatay alanlardan olan akreditasyon konusunda; 29 Haziran 2012 tarihli ve 6337 sayılı Kanun ile “4457 sayılı Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”da değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişikliklerle Türkak yeniden yapılandırılmıştır.​

1 No'lu Malların Serbest Dolaşımı Faslı ile ilgili broşür için tıklayınız.

Avrupa  Komisyonu Bünyesinde İlgili Birim

Malların serbest dolaşımı İç Pazar, Sanayi, Girişimcilik ve KOBİ’ler Genel Müdürlüğünün (DG Internal Market, Industry, Entrepreneurship & SMEs) sorumluluk alanında yer almaktadır. Genel Müdürlüğün temel amacı iç pazarın etkin çalışmasını teminen ticaretteki mevcut engellerin kaldırılması ve yenilerinin ortaya çıkmasını önlemektir. Bu amaç doğrultusunda çeşitli ürün gruplarına özel düzenlemeler yapmak, Birlik mevzuatının uygulanmasını izlemek ve uyumlaştırılmış mevzuat olmaması durumunda AB’nin İşleyişine ilişkin Antlaşmanın (TFEU) 34-36.maddeleri gereğince üye ülkelerin AB içi ticarete engel getirmemelerini sağlamak gibi görevleri bulunmaktadır.

Malların serbest dolaşımına ilişkin  ayrıntılı bilgi için:

https://single-market-economy.ec.europa.eu/index_en

Tarama Toplantıları

Tanıtıcı Tarama Toplantısı Sunuşları (16-20 Ocak 2006)
Ayrıntılı Tarama Toplantısı Sunuşları (20-24 Şubat 2006)
Tarama Toplantılarında Avrupa Komisyonunun Sorularına Verilen Cevaplar    (PDF Format - 267 KB)

     - EK I (İthalat Rejimi Tebliğleri)    (PDF Format - 157 KB)

     - EK II (Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları)    (PDF Format - 348 KB)

     - EK II (Test Kategorileri)    (PDF Format - 187 KB)

     - EK II (Faaliyet Alanları)    (PDF Format - 165 KB)

     - EK II (Akreditasyon Statüsü)    (PDF Format - 153 KB)

     - EK III (Serbest Ticaret Anlaşmaları)    (PDF Format - 71 KB)

     - EK IV a (Gezi Tekneleri)    (PDF Format - 153 KB)

     - EK IV a (Teleferikler)     (PDF Format - 177 KB)

     - EK IV a (Tıbbi Cihazlar)     (PDF Format - 134 KB)

     - EK IV a (Basınçlı Kaplar)    (PDF Format - 198 KB)

     - EK IV a (Oyuncaklar)     (PDF Format - 137 KB)

     - EK IV a (Gaz Emisyonu)    (PDF Format - 161 KB) 

     - EK IV a (Gürültü Emisyonu)    (PDF Format - 156 KB)

     - Ek IV a (Makinalar)    (PDF Format - 179 KB)

     - EK IV a (Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılacak Teçhizat-ATEX)  (PDF Format - 161 KB)

     - EK IV a (Kişisel Koruyucu Donanımlar)    (PDF Format - 151 KB)

     - EK IV a (Asansörler)    (PDF Format - 155 KB)

     - EK IV a (Telekomünikasyon)  (PDF Format - 162 KB)

     - EK IV a (Yapı Malzemeleri)    (PDF Format - 174 KB)

     - EK IV a (Gaz Yakan Aletler)    (PDF Format - 157 KB)

     - EK IV a (Yasal Metroloji)    (PDF Format - 316 KB)

     - EK IV a (Elektromanyetik Uyumluluk-EMC)    (PDF Format - 159 KB)

     - EK IV a (Belirli Gerilim Sınırları Altında Çalışmak Üzere Tasarlanan Cihazlar-LVD)  (PDF Format - 158 KB) 

     - EK IV a (Beşeri Tıbbi Ürünler)    (PDF Format - 121 KB)

     - EK IV a (Veteriner Tıbbi Ürünler)    (PDF Format - 140 KB)

     - EK IV a (Kozmetikler)    (PDF Format - 137 KB)

     - EK IV a (Kimyasallar)    (PDF Format - 119 KB)

     - EK IV a (Sivil Amaçlı Patlayıcılar)  (PDF Format - 162 KB)

     - EK IV a (Deterjanlar)    (PDF Format - 129 KB)

     - EK IV a (Gübreler)    (PDF Format - 117 KB)

     - EK IV a (Motorlu Araçlar)    (PDF Format - 237 KB)

     - EK IV a (Tekstil)    (PDF Format - 130 KB)

     - EK IV a (Ayakkabılar)   (PDF Format - 109 KB) 

     - EK IV a (Ahşap Ürünler)    (PDF Format - 136 KB)

     - EK IV a (Kristal Camlar)    (PDF Format - 148 KB)

     - Ek IV a (Kültürel Mallar)   (PDF Format - 149 KB) 

     - EK IV b (Bakanliklar ve Sorumluluklari)    (PDF Format - 105 KB)

     - EK IV c (Yeni Yaklaşım Kapsamında Türk Mevzuatı)    (PDF Format - 91 KB)

     - EK IV c (Klasik Yaklaşım Kapsamında Türk Mevzuatı)    (PDF Format - 122 KB)

     - Türkiye için ilave sorulara cevaplar    (PDF Format - 202 KB)

     - EK V (Kozmetik Rehberi)    (PDF Format - 215 KB)

     - EK V (Sınıflandırma)    (PDF Format - 72 KB)

     - EK V (Kozmetik Bildirim Formu)    (PDF Format - 79 KB)

     - İlave Cevaplar (Motorlu Araclar)    (PDF Format - 86 KB)

İlgili Projeler