Avrupa Parlamentosu

Son Güncelleme: 09 Ağustos 2024

Avrupa Parlamentosu (AP), AB kurumları içinde doğrudan halk tarafından seçilen tek organdır. AB üyesi ülkelerin vatandaşları olan Avrupa vatandaşları, beş yılda bir yapılan AP seçimlerinde oy kullanabilirler. Son Parlamento seçimi 2024 yılında yapılmıştır. Parlamento, 27 üye ülkenin toplamda 720 temsilcisinden oluşmaktadır. Hangi üye ülkenin kaç parlamenter ile temsil edileceği üye ülkelerin nüfuslarına göre tespit edilmektedir.

AP, üye ülke vatandaşlarının demokratik menfaatlerini ve siyasi görüşlerini temsil eden bir organdır. Parlamenterler ülkelerini değil, kendilerine oy veren Avrupa vatandaşlarının siyasi görüşlerini temsil ederler. Bundan dolayı, AP üyeleri ülkelerine göre değil, siyasi görüşlerine göre grup oluştururlar. 2024 AP seçimleri sonrasında oluşan kompozisyonda 8 siyasi parti grubu ve bağımsız üyeler bulunmaktadır.

Parlamento Genel Kurulu kural olarak Strazburg'da toplanır. Parlamentonun siyasi grupları ve ihtisas komisyonları Brüksel'de toplanır, sekretaryası ise Lüksemburg'dadır. Parlamentoya görüşülmek üzere gelen konular öncelikle farklı görev alanlarına sahip ihtisas komisyonlarında görüşülür ve ulaşılan sonuç, bir raporla Genel Kurul'a sunulur. Genel Kurul'daki görüşmeler de bu çerçevede yapılır.

AP,  AB Konseyi ile birlikte yasama yetkisini paylaşır. Üye ülkeleri bağlayacak hukuki düzenlemelerin kabul edilebilmesi genel kural olarak hem AP ve hem de Konsey’in onayı ile mümkün olur. AB bütçesini Konsey ile birlikte yapan AP’nin diğer AB kurumları üzerinde siyasi denetim yetkisi vardır. Parlamento Avrupa Komisyonu’na sözlü ve yazılı soru sorabilir, soruşturma komiteleri kurabilir, şikayet dilekçesi kabul edebilir, Avrupa Komisyonu’nu güvensizlik oyuyla ve üçte iki çoğunlukla heyet halinde istifaya zorlayabilir. Komisyon Başkanının ve heyet halinde Komisyon'un göreve atanmasında da AP’nin güvenoyu aranır. Avrupa Ombudsmanının atanması ve sunduğu raporlar aracılığıyla da Birliğin kurumları üzerindeki denetim yetkisini kullanabilir. Parlamento, bazı konularda ise sadece danışma organı niteliğindedir, görüşleri bağlayıcılık taşımaz. Bu alanların en önemlisi dış politika konularıdır.

AP, parlamentolar arası işbirliği çerçevesinde ulusal parlamentolar ile de işbirliği halindedir. Söz konusu işbirliği çerçevesinde ulusal parlamentoların başkanları ve temsilcileri her yıl toplanmaktadır. Ayrıca ulusal parlamentoların AB Komisyonları ve AP üyeleri de düzenli olarak bir araya gelmektedir.

Avrupa Parlamentosu'nun resmi sayfasına ulaşmak için lütfen tıklayınız.